Sosyal Kaygı Bozukluğu Nedir?
Sosyal Kaygı Bozukluğu (SKB), bireylerin sosyal ortamlarda aşırı kaygı ve korku hissetmeleriyle karakterize bir psikolojik rahatsızlıktır. Amerikan Psikiyatri Birliği (2013), DSM-5’te SKB’yi, sosyal durumlarda utandırılma veya aşağılanma korkusuyla ilişkilendirmekte ve bu durumun kişinin günlük işlevselliğini olumsuz etkilediğini belirtmektedir.
Sosyal Kaygı Bozukluğunun Belirtileri ve Semptomları Nelerdir?
SKB’nin başlıca belirtileri arasında; sosyal durumlarda aşırı endişe, yüz kızarması, terleme, titreme, kalp çarpıntısı ve konuşma güçlüğü bulunur. Ayrıca sosyal etkileşimden kaçınma ve yüksek düzeyde performans kaygısı da gözlemlenir. Bireyler, diğer insanlar tarafından olumsuz değerlendirilme korkusu yaşarlar (American Psychiatric Association, 2013).
Sosyal Kaygı Bozukluğuna Ne Sebep Olur?
SKB’nin nedenleri çok yönlüdür ve genetik, biyolojik, çevresel ve psikososyal faktörleri içerir. Araştırmalar, ailede SKB öyküsünün, bu bozukluğun gelişim riskini artırdığını göstermektedir (Stein & Stein, 2008). Erken yaşta yaşanan travmatik sosyal deneyimler ve aşırı koruyucu ebeveyn tutumları da SKB’nin oluşumunda etkili olabilir (Rapee & Spence, 2004).
Sosyal Kaygı Bozukluğu Nasıl Tedavi Edilir?
SKB tedavisinde en etkili yaklaşımlar arasında bilişsel davranışçı terapi (BDT) ve ilaç tedavisi yer alır. BDT, bireyin kaygı verici düşüncelerini ve davranışlarını dönüştürmeyi amaçlar (Clark & Wells, 1995). İlaç tedavisinde ise genellikle seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI) tercih edilir (Bandelow et al., 2017).
Sosyal Kaygı Bozukluğu ile Başa Çıkmada Kendi Kendine ve Diğerlerine Nasıl Destek Olunabilir?
SKB ile mücadele eden bireyler için sosyal beceri geliştirme, stres yönetimi teknikleri ve pozitif kendilik konuşmaları faydalı olabilir. Ayrıca, bu kişilere destek olmak için onları anlamak, sabırlı olmak ve empati göstermek önemlidir. Sosyal kaygıyı tetikleyen durumlarla yüzleşme ve bunları aşma konusunda teşvik edici olmak da yardımcı olabilir.
Sosyal Kaygı Bozukluğunu İnceleyen Klinik Araştırmalar Var mı?
Evet, SKB üzerine birçok klinik araştırma yapılmaktadır. Bu araştırmalar, bozukluğun daha iyi anlaşılması, etkili tedavi yöntemlerinin geliştirilmesi ve uzun vadeli sonuçların değerlendirilmesi amacıyla gerçekleştirilmektedir. Araştırmalara katılmak, hem bireysel farkındalığı artırabilir hem de bilimsel topluluğa katkı sağlayabilir.
Yardım Bulma
Eğer siz veya tanıdığınız biri Sosyal Kaygı Bozukluğu ile mücadele ediyorsa, profesyonel destek almak önemlidir. Bu kapsamda, psikolojik danışmanlık ve terapi hizmetleri sunmaktayım. Randevu almak için lütfen buraya tıklayınız.
Kaynakça:
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th ed.). Arlington, VA: American Psychiatric Publishing.
Bandelow, B., Sher, L., Bunevicius, R., Hollander, E., Kasper, S., Zohar, J., … & Rihmer, Z. (2017). Guidelines for the pharmacological treatment of anxiety disorders, obsessive-compulsive disorder, and posttraumatic stress disorder in primary care. International Journal of Psychiatry in Clinical Practice, 21(2), 77-84.
Clark, D. M., & Wells, A. (1995). A cognitive model of social phobia. In R. G. Heimberg, M. R. Liebowitz, D. A. Hope, & F. R. Schneier (Eds.), Social phobia: Diagnosis, assessment, and treatment (pp. 69-93). New York: Guilford Press.
Rapee, R. M., & Spence, S. H. (2004). The etiology of social phobia: Empirical evidence and an initial model. Clinical Psychology Review, 24(7), 737-767.
Stein, M. B., & Stein, D. J. (2008). Social anxiety disorder. The Lancet, 371(9618), 1115-1125.